Raty równe czy malejące? Co wybrać?

19:08:2020 Kredyty Porady

Ubiegasz się o kredyt hipoteczny na kupno domu lub mieszkania, a może samochód, bądź pożyczkę czy kredyt gotówkowy? 

Zastanawiasz się, czy lepiej wybrać raty równe czy malejące przy zaciąganiu pożyczki lub kredytu? To ważna decyzja, która może mieć długofalowe konsekwencje dla Twoich finansów. 

Raty równe i raty malejące to dwa główne modele spłaty zobowiązań finansowych. Każdy z nich ma swoje wady i zalety, dlatego warto dokładnie przeanalizować, który z nich lepiej pasuje do Twojej sytuacji. Ułatwi to podjęcie optymalnej decyzji i pozwoli uniknąć niepotrzebnych kosztów.

Czym są raty równe?

Raty równe to model spłaty, w którym kwota raty pozostaje taka sama przez cały okres spłaty kredytu lub pożyczki. Oznacza to, że co miesiąc lub inny ustalony okres, będziesz płacić tę samą, stałą kwotę.

Przykład: Załóżmy, że zaciągnąłeś pożyczkę w wysokości 50 000 zł na 5 lat (60 miesięcy) z oprocentowaniem 10% w skali roku. Przy racie równej, Twoja miesięczna rata będzie wynosiła stałe 1 086,43 zł przez cały okres spłaty.

Zaletą rat równych jest ich przewidywalność - możesz z łatwością zaplanować swój budżet, ponieważ kwota raty nie ulega zmianie. Ponadto, w początkowym okresie spłaty, większa część raty pokrywa odsetki, a mniejsza - samą kwotę pożyczki. Z czasem proporcje te się odwracają, aż do całkowitej spłaty zobowiązania.

Czym są raty malejące?

Raty malejące to model spłaty, w którym wysokość raty maleje z każdym kolejnym okresem spłaty. Oznacza to, że na początku będziesz płacić wyższe raty, a z czasem będą one coraz niższe.

Przykład: Wracając do wcześniejszego przykładu pożyczki 50 000 zł na 5 lat z oprocentowaniem 10% rocznie, przy racie malejącej Twoja pierwsza rata wyniesie 1 086,43 zł, a kolejne raty będą stopniowo maleć aż do ostatniej raty wynoszącej 913,57 zł.

Zaletą rat malejących jest to, że w początkowym okresie spłaty, większa część raty pokrywa samą kwotę pożyczki, a mniejsza - odsetki. Z czasem proporcje te się odwracają, aż do całkowitej spłaty zobowiązania.

Porównanie rat równych i malejących

Aby lepiej zrozumieć różnice między ratami równymi i malejącymi, przyjrzyjmy się kilku kluczowym aspektom:

Wysokość rat

Jak już wspomnieliśmy, przy ratach równych rata jest stała przez cały okres spłaty, natomiast przy ratach malejących rata maleje z czasem. Oznacza to, że na początku raty malejące będą wyższe niż raty równe, ale z czasem staną się niższe.

Struktura spłaty

W przypadku rat równych, na początku większa część raty pokrywa odsetki, a mniejsza - samą kwotę pożyczki. Z czasem proporcje te się odwracają. Natomiast przy ratach malejących, na początku większa część raty pokrywa samą kwotę pożyczki, a mniejsza - odsetki. Z czasem proporcje te się odwracają.

Całkowity koszt spłaty

Całkowity koszt spłaty przy ratach równych i malejących jest taki sam - różnica polega tylko na rozkładzie tych kosztów w czasie. Przy ratach malejących w początkowym okresie spłacasz więcej samej kwoty pożyczki, a mniej odsetek, natomiast przy ratach równych jest odwrotnie.

Elastyczność

Raty równe są mniej elastyczne, ponieważ ich wysokość nie zmienia się przez cały okres spłaty. Natomiast raty malejące dają większą elastyczność - jeśli Twoja sytuacja finansowa ulegnie poprawie, możesz przeznaczyć nadwyżki na przyśpieszoną spłatę zobowiązania.

Koszty

Choć całkowity koszt spłaty jest taki sam, to raty malejące mogą wiązać się z nieco wyższymi kosztami obsługi, ponieważ wymagają częstszych obliczeń i aktualizacji harmonogramu spłaty.

Kiedy wybrać raty równe?

Raty równe mogą być korzystniejsze w następujących sytuacjach:

1. Stabilna sytuacja finansowa: Jeśli masz stabilne dochody i możesz spokojnie planować swój budżet, raty równe zapewnią Ci większą przewidywalność wydatków.

2. Długi okres spłaty: Przy długoterminowych zobowiązaniach, takich jak kredyt hipoteczny na 20-30 lat, raty równe pozwalają łatwiej rozplanować spłatę.

3. Preferencja stałej raty: Jeśli cenisz sobie stabilność i chcesz mieć pewność, że Twoja rata będzie zawsze taka sama, raty równe będą lepszym wyborem.

4. Niższe koszty obsługi: Raty równe wiążą się z niższymi kosztami obsługi, ponieważ harmonogram spłaty jest prostszy i wymaga mniej aktualizacji.

Kiedy wybrać raty malejące?

Raty malejące mogą być korzystniejsze w następujących sytuacjach:

1. Niestabilna sytuacja finansowa: Jeśli Twoje dochody mogą się wahać, raty malejące dają Ci większą elastyczność i możliwość dostosowania wysokości rat do aktualnej sytuacji.

2. Krótszy okres spłaty: Przy krótkoterminowych zobowiązaniach, takich jak pożyczka na 2-5 lat, raty malejące mogą być bardziej korzystne, ponieważ w początkowym okresie spłacasz więcej samej kwoty pożyczki.

3. Preferencja niższych rat na koniec: Jeśli chcesz mieć niższe raty pod koniec okresu spłaty, na przykład gdy zbliżasz się do emerytury, raty malejące będą lepszym wyborem.

4. Możliwość przyśpieszonej spłaty: Raty malejące dają Ci większą elastyczność, jeśli chcesz w dowolnym momencie przeznaczyć nadwyżki na szybszą spłatę zobowiązania.

Przykłady praktyczne

Przyjrzyjmy się teraz kilku przykładowym przypadkom, aby lepiej zobrazować, kiedy raty równe, a kiedy raty malejące będą korzystniejszym rozwiązaniem.

Przykład 1: Kredyt hipoteczny

Załóżmy, że bierzesz kredyt hipoteczny na 25 lat w wysokości 300 000 zł z oprocentowaniem 4% w skali roku.

W tym przypadku raty równe będą lepszym wyborem. Dzięki stałej racie w wysokości 1 580,73 zł, będziesz mógł łatwo zaplanować swój budżet na długi okres. Ponadto, przy długim okresie spłaty, różnica między ratami równymi i malejącymi nie będzie aż tak duża.

Przykład 2: Pożyczka na remont

Załóżmy, że bierzesz pożyczkę na remont w wysokości 50 000 zł na 5 lat z oprocentowaniem 8% w skali roku.

W tej sytuacji raty malejące mogą okazać się korzystniejsze. Pierwsza rata wyniesie 1 013,37 zł, a ostatnia - 866,43 zł. Dzięki temu w początkowym okresie spłacasz więcej samej kwoty pożyczki, a pod koniec masz niższe raty, co może być korzystne, jeśli Twoja sytuacja finansowa ulegnie poprawie.

Przykład 3: Pożyczka na samochód

Załóżmy, że bierzesz pożyczkę na samochód w wysokości 30 000 zł na 3 lata z oprocentowaniem 6% w skali roku.

W tym przypadku raty malejące mogą być lepszym wyborem. Pierwsza rata wyniesie 912,64 zł, a ostatnia - 787,36 zł. Dzięki temu w początkowym okresie spłacasz więcej samej kwoty pożyczki, a pod koniec masz niższe raty, co może być korzystne, jeśli planujesz wymienić samochód na nowszy model.

Podsumowanie i wnioski

Podsumowując, wybór między ratami równymi a malejącymi zależy od Twojej indywidualnej sytuacji finansowej i preferencji. Raty równe zapewniają większą stabilność i przewidywalność, natomiast raty malejące dają większą elastyczność i możliwość dostosowania do zmieniających się okoliczności.

Kluczowe czynniki, które warto wziąć pod uwagę, to:

• Długość okresu spłaty
• Stabilność Twoich dochodów
• Preferencje dotyczące wysokości rat (stałe czy malejące)
• Możliwość przyśpieszonej spłaty

Niezależnie od tego, którą opcję wybierzesz, pamiętaj, aby dokładnie przeanalizować wszystkie koszty i konsekwencje, aby podjąć najlepszą decyzję dla Twoich finansów. Jeśli masz wątpliwości, nie wahaj się skonsultować z doradcą finansowym, który pomoże Ci wybrać rozwiązanie dopasowane do Twoich potrzeb.